Radio – Vrijetijdsbesteding

Op 13 februari wordt jaarlijks Wereld Radio Dag gevierd om het belang van vrije en onafhankelijke radio te benadrukken.

Deze dag is uitgekozen omdat de VN op 13 februari 1946 met radio-uitzendingen begon vanuit het hoofdkwartier in New York. Het thema van dit jaar (2020) is diversiteit.

Ontstaan van de radio

De geschiedenis van de radio is niet lineair en chronologisch waardoor de uitvinding van de radio niet aan slechts één persoon kan worden toegekend.

Aleksandr Stepánovich Popov gaf zijn eerste demonstraties in het Russische Sint Petersburg terwijl Nikola Tesla dat ook deed in San Luis (Misuri), Guillermo Marconi in het Verenigd Koninkrijk en Julio Cervera in Spanje. Samen met anderen speelden al deze mensen een doorslaggevende rol in het ontstaan van de radio (zie Wist je dat…?).

1873 – de Schotse natuurkundige James Clerk Maxwell formuleert de theorie van de elektromagnetische golven en legt zo de grondslag voor de radio
1887 de Duitse natuurkundige Heinrich Hertz slaagt erin om elektromagnetische golven te detecteren en te genereren en bevestigt zo Maxwell’s theorieën
1894 de Serviër Nikola Tesla presenteert voor het eerst publiekelijk een radio-uitzending
1895 de Italiaan Guillermo Marconi bouwt het eerste radiosysteem en slaagt in 1901 erin om signalen te zenden naar de overzijde van de Atlantische Oceaan over 3360 km. Aangezien de patenten door Tesla zijn geregistreerd wordt deze prestatie aan de Serviër toegekend.

Radio — De Italiaan Guillermo Marconi met zijn radioapparatuur

Volgens een hoogleraar uit het Spaanse Navarra zou de échte uitvinder de Spanjaard Julio Cervera zijn die in 1898 drie maanden lang in het privé laboratorium van Marconi werkte.

Marconi vond weliswaar de draadloze telegrafie uit maar hield zich tot 1913 niet met radio bezig. Cervera zou volgens deze hoogleraar de problemen van de draadloze telegrafie, wat we nu “radio” noemen, hebben opgelost toen hij in 1902 erin slaagde om de menselijke stem -geen signalen- draadloos uit te zenden tussen Alicante en Ibiza Hij vroeg voor zijn werk patent aan in Spanje, Engeland, Duitsland en België.

Invloed en macht van de media

Aan grote uitvindingen als deze zitten vaak positieve en minder positieve kanten.

Marconi sloot zich in 1923 aan bij de Italiaanse Fascistische Partij en accepteerde een hoge titel binnen die partij. Hij maakte met zijn radio een draadloze verbinding tussen het Verenigd Koninkrijk en Rome om de felicitaties van dictator Benito Mussolini in ontvangst te nemen. Uiteindelijk werd hij Senator voor het leven. In ruil daarvoor liet hij zich lovend uit over ieder initiatief van de dictator en diens “geweldige prestaties”.

Wereld Radio Dag is volgens de VN officieel een dag waarop vrijheid van meningsuiting en vrije toegang tot informatie centraal staan. Toch kan het geen kwaad om even stil te staan bij de invloed en macht van de media (radio, televisie en internet) op de publieke opinie met name in landen waar die media in handen is (was) van regerende politieke partijen met fascistische trekjes.

Van analoog naar digitaal

Er is traditioneel AM- en FM-radio. Dat betreft de frequentie van het zendersignaal. Dit noemen we analoog. Tegenwoordig is radio steeds meer digitaal (zie interessante links).

Vocabulaire Spaans

De werkwoorden van deze woordenlijst zijn uitgelicht.

diversiteit = la diversidad
uitvinden = inventar (regelmatig werkwoord: invento, inventas, inventa…)
uitvinding = el invento
doorslaggevende rol = el papel clave / decisivo
spelen = jugar
natuurkundige = el físico
elektromagnetische golven = las ondas electromagnéticas
de grondslag leggen = poner la base
detecteren = detectar (regelmatig werkwoord: detecto, detectas, detecta…)
genereren = generar (regelmatig werkwoord: genero, generas, genera…)

signalen = las señales
zenden = enviar, emitir (regelmatig werkwoord: envío, envías, envía…/emito,emites,emite…)
draadloze telegrafie = la telegrafía sin hilos
vrijheid van meningsuiting = la libertad de expresión
vrije toegang tot informatie = el libre acceso a la información
macht van de media = el poder de los medios de comunicación
televisie = la televisión
internet = el internet
publieke opinie = la opinión pública

fascistische trekjes = los rasgos fascistas
frequentie = la frecuencia
golf = la onda
analoog = análogo
digitaal = digital
radio-uitzending = la emisión de radio
radiozender = la emisora de radio
programmering = la programación
radio-omroeper = el locutor de radio
eerbetoon brengen = rendir homenaje

ontvangen = recibir (regelmatig werkwoord: recibo, recibes, recibe…)
ontvangst / signaal = la recepción / señal
draadloos = inalámbrico / sin hilos
klank(en) = el sonido
doorbraak = el avance

Zoek de woorden

Wist je dat…?

Volgens betrouwbare bronnen vonden de eerste radio-uitzendingen voor vermaak plaats op 27 augustus 1920 in Argentinië. De programmering van de eerste wereldradiozender startte vanaf het dak van het Coliseum Theater van Buenos Aires met de klanken van Parsifal, de laatste opera van Richard Wagner. Enrique Telémaco Susini orgniseerde die uitzending en was daarmee ‘s werelds eerste radio-omroeper.

Het Spaanse Radio-Televisiestation RTVE brengt vandaag juist eerbetoon aan de Canadees Reginald Aubrey Fessenden. Op hun website is de volgende tekst te lezen:

“Op Kersttavond 1906 bereikte een melodie voor het eerst het Atlantische oceaan. De schepen die het signaal ontvingen van het draadloze station Brant Rock in Massachusetts hoorden voor het eerst via hun ontvangers de stem van iemand die een bijbelpassage vertelde gevolgd door de klanken van een viool die het beroemde Engelstalige kerstlied ‘Oh holy night’ speelde.

Het was niet de eerste radio-uitzending maar zo’n trans-Atlantische bidirectionele uitzending met stem en muziek was tot dat moment wel het meest geavanceerde

Het was de Canadees in dienst van het Noord-Amerikaanse weerstation zelf diegene die op die memorabele uitzending sprak en viool speelde. Het was voor het eerst dat hij muziek toevoegde maar in 1900 was hij er al in geslaagd om de menselijke stem in een radius van 1,6 km uit te zenden. Wederom een doorbrak aangezien men voor die tijd alleen signalen kon uitzenden en ontvangen”.

Interessante links

Digitale radio Spanje: https://emisora.org.es/
Nederlandse Vereniging voor Radio Amateurs: https://nvra.net/
Officiële website van de Vereniging van Radio Zend Amateurs: https://www.vrza.nl/wp/