Vrouwen en meisjes in de Wetenschap
Inhoudsopgave
Vrouwen en meisjes in de Wetenschap – Mujeres y niñas en la Ciencia
In ons artikel Vrouwen en meisjes in de Wetenschap binnen de categorie Familie en Gezin, Onderwijs en Werk en Beroep (zie overzicht alle categorieën rechtsboven op deze pagina) besteden we aandacht aan de positie van vrouwen in de Wetenschap.
Door de jaren heen heeft de vrouw altijd een ondergeschikte rol daarin gehad (zie hieronder vrouwelijke iconen in de Wetenschap – Een weg vol doornen).
Dag van de Wetenschap
Op 11 februari vieren we de Internationale Dag van de Wetenschap voor Vrouwen en Meisjes. Het doel hiervan is om meisjes en vrouwen volledige en gelijkwaardige toegang te verschaffen tot de wereld van de Wetenschap (Zie Wist je dat…?).
Door de tijd heen hebben vrouwen aangetoond veel bij te kunnen dragen aan de Wetenschap. Marie Curie (1867-1934), waarschijnlijk de meest bekende en vooraanstaande vrouw in de Wetenschap, won maar liefst twee keer de Nobelprijs.
Haar ontdekkingen m.b.t. radioactiviteit vormden een ommekeer in de geschiedenis van de fysica en chemie. Aan haar danken we ook de scheikundige elementen Polonium en Radium.
Vrouwen en meisjes in de Wetenschap: Thema 2024
Dit jaar was er geen centraal thema maar wel een focus op diverse aspecten van gendergelijkheid in STEM, dat staat voor de Engelse termen Wetenschap, Technologie, Techniek en Wiskunde (in Nederland ook wel BETA).
Het is een belangrijke bundeling van disciplines met nadruk op kritisch denken, probleemoplossing en innovatie.
Vrouwelijke iconen in de Wetenschap – Een weg vol doornen
Op de site van National Geographic staat de volgende lijst vermeld met vooraanstaande vrouwelijke wetenschappers (Zie ook Interessante links). Hieruit blijkt duidelijk de enorme tegenslagen die deze dappere vrouwen hebben moeten incasseren.
Lise Meitner: (1878-1968) Kernsplijting | Albert Einstein noemde deze natuurkundige “onze Marie Curie”. Vanwege haar Joodse achtergrond werd haar naam echter niet vermeld op de belangrijkste publicaties hierover en ging in 1944 de Nobelprijs voor Scheikunde niet naar haar maar naar haar voormalige mannelijke collega Otto Hahn.
Vera Danchakoff: (1879-onbekend) Stamcelpionier | Werd de eerste vrouwelijke hoogleraar van Rusland. In 1916 beschreef ze stamcellen: cellen die zich kunnen ontwikkelen tot heel verschillende soorten celtypen in het lichaam.
Hematoloog Marshall Lichtman zei in 2001: ‘De rest van de eeuw hadden we onze handen vol aan het uitwerken van haar experimentele inzichten!’
Janaki Ammal:(1897-1984) Zoete suikerriet | Wijde zich aan haar passie voor plantkunde. Door diverse Indiase suikerrietsoorten te kruisen, kweekte ze een plant zo zoet dat er een industrie op werd gebaseerd met een omvang van dertig miljoen ton per jaar.
Hoewel veel mannelijke collega’s haar negeerden vroeg premier Jawaharlal Nehru haar om de Botanical Survey of India te reorganiseren.
Chien-Shiung Wu: (1912-1997) Eerste nucleaire wapens | Chinees-Amerikaanse natuurkundige betrokken in de Tweede Wereldoorlog bij het een project waarbij middels het splijten van uranium in isotopen de weg werd bereid voor de ontwikkeling van kernwapens.
Voor andere experimenten van haar kregen twee mannelijke collega’s in 1957 de Nobelprijs voor Natuurkunde en werd haar bijdrage niet erkend.
Rosalind Franklin: (1920-1958) Foto 51: DNA in beeld | Engelse scheikundige liet een foto van een gekristalliseerd DNA-molecuul zien tijdens een voordracht die werd bijgewoond door James Watson.
Hij beweerde later er nauwelijks naar gekeken te hebben. ‘Foto 51’ toonde echter de dubbele helix die Watson, Francis Crick en Maurice Wilkins later beschreven.
Franklin stierf in 1958 op 37-jarige leeftijd aan kanker; de drie mannen namen de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde in 1962 in ontvangst zonder haar bijdrage te vermelden.
Phyllis Bolds: (1932-2018) Bèta in hart en nieren | Afrikaans-Amerikaanse natuurkundige deed onderzoek naar aerodynamica en vliegtuigtrillingen.
Ze onderzocht hoe het effect van ongewenste natuurkrachten op militaire vliegtuigen, personeel en vracht kon worden beperkt en doceerde haar leven lang bètavakken – en inspireerde diverse jonge vrouwen om eveneens te kiezen voor een loopbaan in de wetenschap.
Wangari Maathai: (1940-2011) De kracht van groen | Deze Keniaanse zette zich haar leven lang in voor democratie, mensenrechten en duurzame ontwikkeling.
In 1977 richtte ze de Green Belt Movement op, een organisatie die het bestaan van mensen – en dat van vrouwen in het bijzonder – beoogt te verbeteren door het planten van bomen.
Ze kreeg als eerste Afrikaanse vrouw de Nobelprijs voor de Vrede (2004) en werd in 2009 door de Verenigde Naties benoemd tot vredesgezant.
Beatrice Tinsley:(1941-1981) Uitdijend heelal | Nam op haar 26ste openlijk afstand van de theorie van de befaamde astronoom Allan Sandage, die beweerde dat het heelal op een dag naar beneden zou zakken.
Volgens haar zou het almaar blijven uitdijen – een stelling die door later onderzoek werd gestoeld. Na veertig jaar vooraanstaand expert te zijn geweest inzake de ouderdom en ontwikkeling van sterrenstelsels, overleed ze aan kanker.
Jean Purdy: (1945-1985) Eerste reageerbuisbaby | Britse verpleegkundige en embryoloog en een van de drie wetenschappers van wie het werk in 1978 leidde tot de geboorte van Louise Brown, de eerste ivf-baby (In-vitrofertilisatie).
De plaquette in het ziekenhuis waar de bevruchting plaatsvond vermeldde alleen de namen van Robert Edwards en Patrick Steptoe. De eerste ontving in 2010 de Nobelprijs voor Fysiologie of Geneeskunde nadat zowel Purdy als Steptoe waren overleden.
VOCABULAIRE SPAANS
De werkwoorden van deze woordenlijst zijn uitgelicht.
- vrouw = la mujer
- meisje = la niña
- wetenschap = la ciencia
- wetenschappelijk = científico
- toegang verschaffen tot = dar paso a
- wereld = el mundo
- bijdragen aan = contribuir a
- Nobelprijs = el premio Nobel
- winnen = ganar (regelmatige ww.: gano, ganas, gana…)
- vooraanstaand = famoso
- ontdekking = el descubrimiento
- ontdekken = descubrir (regelmatige ww.: descubro, descubres, descubre…)
- radioactiviteit = la radioactividad
- fysica = la física
- chemie = la química
- ommekeer vormen = significar (regelmatige ww.: significo, significas, significa…) un antes y un después
- geschiedenis = la historia
- scheikundig element = el elemto químico
- voorhoede = la vanguardia
- strijd tegen = la lucha contra
- strijden = luchar (regelmatige ww.: lucho, luchas, lucha…)
- cruciale rol spelen = jugar (regelmatige ww.: significo, significas, significa…) un papel crucial
- vrouwelijke onderzoekers = las investigadoras fememinas
- onderzoeken = investigar (regelmatige ww.: investigo, investigas, investiga…)
- onderzoek = la investigación
- vergroten = ampliar (regelmatige ww.: amplío, amplías, amplía…)
- kennis = el conocimiento
- ontwikkelen = desarrollar (regelmatige ww.: desarrollo, desarrollas, desarrolla…)
- testtechnieken = las técnicas de pruebas
- creëren = crear / desarrollar (regelmatige ww.: creo, creas, crea…)
- vaccin = la vacuna
- virus = el virus
OVERHOOR JEZELF MET DIT SPAANS VOCABULAIRE
Gratis Spaans vocabulaire oefenen waar en wanneer jij het wilt!
Oefen deze leerzame vocabulaire oefeningen op verloren momenten op je mobiel en leer Spaans vanuit je eigen taal!
Veel mensen vinden onze artikelen interessant. Jij ook?
Wist je dat…?
@ Het Matilda-effect verwijst naar de neiging om de bijdragen van vrouwen aan wetenschap te negeren of te minimaliseren en hun werk toe te schrijven aan mannen.
@ Volgens cijfers van de UNESCO is wereldwijd slechts 30% van de onderzoekers vrouw.
Interessante links
- Artikel van de Universiteit Utrecht: De meest inspirerende vrouwelijke wetenschappers aller tijden >>>
Gerelateerd artikel: Internationale Vrouwendag
Klik hier voor dit artikel >>>
