Internationale Vrouwendag
Internationale Vrouwendag – Día internacional de la mujer
Internationale Vrouwendag
In dit artikel binnen de categorie Familie en Gezin (zie overzicht alle categorieën rechtsboven op deze pagina) besteden we o.a. aandacht aan de situatie van vrouwen in Spanje, een land waarin genderongelijkheid nog diepgeworteld zit.
Een bewijs daarvoor is de huidige ruzie tussen de regeringspartijen over de wet die vrouwen beter moet beschermen tegen seksueel misbruik.
Ook zijn er in het Spaans vele vrouwonvriendelijke volksgezegden (zie Spaanse vrouwonvriendelijke volksgezegden) die uiterst discriminerend zijn.
Op 8 maart staan we op de Internationale Vrouwendag stil bij de rechten van de vrouw.
Het thema is dit jaar (2023) “Onbeperkt Leefbaar”
Vrouwen strijden al jarenlang voor rechten als zelfbeschikking, individuele rechten en vrijheid. Vrijheid van vrouwen is niet onderhandelbaar, dat moet vanzelfsprekend zijn (zie hieronder Situatie vrouwen in Spanje).
Volgens de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens dienen mannen én vrouwen gelijke rechten te hebben. Dit zou bijdragen aan een vreedzame en duurzame wereld. De praktijk leert ons echter dat vrouwen en meisjes vaak achtergesteld zijn in vergelijking tot jongens en mannen.
Duurzame ontwikkelingsdoelen SDG’s
Global Goals of SDG’s (zie interessante links) is een agenda met de oproep om een eind te maken aan de wereldarmoede, om onze planeet te beschermen en er voor te zorgen dat er voor iedereen vrede en welvaart is.
Daarin wordt o.a. ook gepleit voor gelijke behandeling van vrouwen en mannen op het gebied van onderwijs, gezondheid en werk. Ook moeten vrouwen op gelijkwaardig wijze worden betrokken bij politieke en economische besluitvorming.
Alle landen dienen er beleidsmatig voor te zorgen dat vrouwen in 2030 evenveel kansen krijgen en mee kunnen beslissen op het gebied van politiek, economie en maatschappelijke issues. Ook moet het afgelopen zijn met het geweld tegen vrouwen en meisjes.
Situatie vrouwen in Spanje
Vrouwen hebben in Spanje nog altijd te lijden onder de erfenis van het Franco-regime (1939-1975) waarin hun rechten behoorlijk werden ingeperkt. In 2004 werd de wet tegen partnergeweld ” Ley Integral contra la violencia de género” aangenomen en en in 2007 de “Ley para la igualdad efectiva de mujeres y hombres”.
Met name getrouwde vrouwen hadden het voorheen zwaar te verduren. Zo mochten ze zonder toestemming van hun echtgenoot niet werken, geen eigendommen bezitten of naar het buitenland reizen.
Bepaalde zaken als overspel en het echtelijk nest verlaten waren voor vrouwen wettelijk veel strikter geregeld dan voor mannen. De toestemmingsvereiste van de man (El permiso marital) werd in 1975 afgeschaft en de wetten tegen overspel in 1978.
Scheidingsrecht
Huwelijken moesten in Spanje volgens de wetten van de katholieke kerk ook al was slechts een van de partners katholiek.
Hierdoor moesten alle huwelijken via de kerk worden afgesloten. Aangezien de kerk het scheiden verbood was scheiden alleen mogelijk via een ingewikkeld en bureaucratisch proces dat alleen voor de hogere klassen was weggelegd.
In 1975 gaf 71% van de Spanjaarden in een enquête aan vóór scheidingsrecht te zijn maar de rechtse conservatie partijen, die tot 1982 aan de macht waren, wilden daar uiteindelijk niets van weten.
Wat volgde was een moeizaam proces vol conflicten tot er in 1981 uiteindelijk een wet kwam die het mogelijk maakte om te scheiden mits je wettelijk al tenminste 2 jaar gescheiden was.
Crime passionele
Op het gebied van gelijke rechten verliep in Spanje alles veel langzamer. Zo moest een slachtoffer van seksueel misbruik tot 1987 duidelijk aan kunnen tonen dat ze zich met hand en tand had verweerd alvorens het Spaanse Hooggerechtshof het nodig achtte zich over een zaak te buigen. Kon zij dit niet dan werd aangenomen dat de vrouw het geweld waarschijnlijk zelf had uitgelokt.
Nog lang na het Franco-regime(1939-1975) werd mannelijk geweld tegen vrouwen als een gegeven ervaren. Nog in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd het doden van echtgenotes vaak afgedaan als “crime passionele”.
Wet Alleen ja is ja
Sinds 2003 houdt men in Spanje officieel het aantal doden door partnergeweld bij. In 2021 waren er al 1.047 vrouwen door hun (ex)echtgenoot vermoord.
De Spaanse regering keurde in 2021 een wetsvoorstel goed dat ‘macho-geweld’ moet tegengaan. Dit voorstel werd goedgekeurd door vrijwel alle politieke partijen met uitzondering van het uiterst rechtse Vox dat zich hiertegen blijf verzetten.
Indiening van deze Wet voor seksuele vrijheid was het eerste grote wapenfeit van de nieuwe linkse coalitie tussen PSOE en Unidas Podemos. De nieuwe wet Solo Sí es Sí (Alleen ja is ja) voorziet o.a. in het vervolgen van daders door gespecialiseerde rechtbanken en voldoende crisiscentra waar slachtoffers van seksueel geweld 24/7 terechtkunnen.
Spanje wil een voortrekkersrol bij het terugdringen van iedere vorm van seksueel geweld tegen vrouwen. Het is hiermee het eerste land in Europa dat het ‘verdrag van Istanbul’ van de Raad van Europa in wetgeving wil omzetten. Daarin werd op 11 mei 2011 vastgelegd dat geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld bestreden dient te worden met speciale wetten.
De Spaanse vrouw zal zich, aldus minister Montero, beter beschermd voelen dan ooit.
Spaans vocabulaire
Leer de volgende Spaanse woorden. De werkwoorden van deze woordenlijst zijn uitgelicht.
- vrouwen = las mujeres
- vrijheid = la libertad
- rechten van de vrouw = los derechos de las mujeres
- strijden = luchar (regelmatig werkwoord: lucho, luchas, lucha…)
- zelfbeschikking = la autodeterminación
- onderhandelbaar = negociable
- vanzelfsprekend = evidente / una evidencia
- vreedzaam = pacífico / sin violencia
- gewelddadig = violento
- duurzaam = sostenible
- meisjes = las niñas
- jongens = los niños
- mannen = los hombres
- achtergesteld zijn = ser marginada
- oproep = el llamamiento
- een oproep plaatsen aan = hacer un llamamiento a
- vrede = la paz
- welvaart = el bienestar / la prosperidad
- gelijke behandeling = el trato igualitario
- onderwijs = la enseñanza
- gezondheid = la salud
- werk = el empleo
- economische en politieke besluitvorming = la toma de decisiones económicas y políticas
- kansen = las oportunidades
- mee beslissen = codecidir (regelmatig werkwoord: codecido, codecides, codecide…)
- geweld tegen vrouwen en meisjes = la violencia contra las niñas y las mujeres
Luister en overhoor jezelf
Zoek de woorden
Spaanse vrouwonvriendelijke volksgezegden
Al hombre de más saber, una mujer sola le echará a perder
Er is slechts een vrouw nodig om de slimste man in het ongeluk te storten
Casada deseada, de su marido desprecidada
Als je als getrouwde vrouw door anderen wordt bemind zal je echtgenoot je links laten liggen
De la mala mujer guárdate y de la buena, no te fies nada
Behoed je voor slechte vrouwen en wantrouw de goede
El melón y la mujer, malos son de conocer
Bij meloenen en vrouwen weet je nooit wanneer ze goed zijn
El varón, varón sea, la mujer, éstese queda
Laat de man man zijn en de vrouw zich koest houden
En la vida la mujer tres salidas ha de hacer: al bautismo, al casamiento y la sepultura o monumento.
Een vrouw dient in haar leven slechts drie uitstapjes te maken: naar haar doopsel, haar huwelijk en naar haar begrafenis.
La mujer casada y honrada, la pierna quebrada y en casa
Voor een trouwe, eervolle vrouw, een gebroken been en thuisblijven.
La mujer sabe sin maestro llorar mentir y bailar
Vrouwen hebben geen leraar nodig die hen leert huilen, liegen en dansen.
La mujer sea igual o menor si quieres ser señor
Als je je een heer wilt voelen moet je vrouw je gelijke of mindere zijn
La mula y la mujer a palos se ha de vencer
Ezels en vrouwen dien je met de stok de baas te zijn
Madre, ¿qué cosa es casar? Hija, hilar, parir y llorar
Moeder, wat is trouwen? Lieve dochter, trouwen is spinnen, werpen (bevallen) en huilen
Spaanstalige films over dit onderwerp
Wist je dat…?
- Nederlandse vrouwen kregen in 1917 passief kiesrecht en in 1919 actief kiesrecht
- Deze dag is uitgekozen omdat er op 8 maart 1908 in en textielfabriek in New York 146 vrouwen tijdens een brand om het leven kwamen. Met de brand probeerde men moedwillig de vrouwen uit een fabriek te ontruimen. Deze hadden zich daar uit protest opgesloten om betere werkomstandigheden te eisen.
- Begin 2018 is het Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van discriminatie van vrouwen door alle landen ter wereld geratificeerd met uitzondering van Iran, Niue, Soedan, Somalië, Tonga en de Heilige Stoel (Vaticaanstad)
Interessante links
- Nederlandse landelijke website https://www.internationale-vrouwendag.nl/ >>>
- Activiteiten in Nederland per provincie op Vrouwendag: https://www.internationale-vrouwendag.nl/waar-ben-jij-op-08-maart/
- Activiteiten in België op Vrouwendag: https://www.internationale-vrouwendag.nl/belgie-vrouwendag/ >>>
- Global Goals: de 17 duurzame ontwikkelingsdoelen https://www.sdgnederland.nl/
- Artikel in Trouw over de nieuwe Spaanse wet “Alleen ja is ja”